Mostrar mensagens com a etiqueta Agostino Giustiniani. Mostrar todas as mensagens
Mostrar mensagens com a etiqueta Agostino Giustiniani. Mostrar todas as mensagens

segunda-feira, 2 de abril de 2007

Cristóvão Colombo – Enrique San Fuentes y Correa


Sanfuentes y Correa, Enrique. Cristóbal Colón y Su Detractor El Marqués de Dos Fuentes (Don Fernando Antón del Olmet) Secretario de la Legación de España en Chile, por, Emrique Sanfuentes y Correa, Secretario de la Sección de Geografía de la Sociedad Chilena de Historia y Geografia, Imprenta Universitaria, Bandera 130 – Santiago – 1918. (Páginas 43, 44, 45, 46 e 47).



(Página 43)

«(...)

«Antonio Gallo, canciller del Banco de San Jorge de Génova, en el que Colón ordenó depositar los dineros de su mayorazgo; que fué vecino de Domenico Colón en Quinto y en Génova, que mantuvo relaciones de amistad y comercio con la familia del Almirante y que él mismo declara haber utilizado para unos sus escritos cartas de puño y letra del Descubridor, es autor de unos Comentariolus, que se conservan en el Archivo del Estado de Génova, donde se lee:



«Christophorus et Bartholomeus Columbi fratres, natione ligures, ac Genue plebeis orti parentibus, et qui ex lanificii, nam textor pater, carminatores filii aliquando fuerunt, mercedibus victitarent, hoc tempore per totam Europam, audacissimo ausu et in rebus humanis memorabili novitate, in magnam claritudinem evasere.

Hi siquidem intra pueriles annos parvis litterulis imbuti, et puberes deinde facti, de more gentis in navigationes exiverant. Sed Bartholomeus minor natu in Lusitania, demum Ulissipone constiterat, ubi intentus questui, tabellis pingendis operam dedit, queis ad usum nauticum, iustis illineationibus et proportionibus servatis, maria, portus,
//

(Página 44)

//littora, sinus, insule effigiantur...»

«Los hermanos Cristobal y Bartolome Columbi, ligures de nacion, y nacidos en Genova de estirpe plebe ya y que vivían del comercio de lana, en que el padre fue tejedor y los hijos un tiempo cardadores, han adquirido en toda Europa, en los tiempos a que alcanzamos, una gran celebridad por su coraje y por un descubrimiento que hard epoca en la historia de la humanidad.


Habiendo recibido en su infancia una pequeña education, llegados a la adolescencia salieron a navegar siguiendo la costumbre de su país. Pero Bartolomé, el menor de los her manos, se había establecido en Portugal y últimamente en Lisboa donde, para ganarse la vida, se dedicó a pintar esa clase de mapas en los cuales, para uso de los navegantes, y con exacta delineación y las debidas proporciones se diseañn los mares, puertos, costas, golfos e islas
...


Agostino Giustiniani, nacido en Génova en 1470 y que alcanzó una de las más altas reputaciones de su tiempo, fundador de la primera cátedra de hebreo en la Universidad de París, publicó en 1516 un Psalterium hebraeum, graecum, arabicum, caldaeum cum tribus latinis interpretationibus et glossis, que imprimió Pedro Pablo Porro, en Génova. En esta curiosa obra, al reproducir los versiculos 4 i 5 del salmo XVIII (XIX de la clasificación hebrea):

In omnem terram exivit sonus eorum et in fines orbis terras verba eorum.


La voz de los cielos se ha propagado por toda la tierra y sus palabras hasta los confines de ella.


Creyó el obispo de Nebbio, que la visión davídica se había realizado con el descubrimiento de América, y escribió en la correspondiente columna un largo comentario de que vamos a copiar y traducir algunos párrafos:

«Saltem temporibus nostris quibus, mirabili ausu Christophori Culumbi genuensis alter pene orbis repertus est Christianorumque cetui aggregatus...

Igitur Christophorus cognomento Columbus, patria genuensis, vilibus ortus parentibus, nostra etate fuit qui sua industria plus terrarum et pellagi
(sic) exploraverit paucis mensibus, quam pene reliqui omnes mortales universis retro actis seculis.
Mira res sed tamen plurium iam non navium modo, sed classium et exercituum euntium redeuntiumque testimonio explorata et certa.

Hic puerilibus annis vix prima elementa edoctus, pubescens iam re
(sic) maritime (sic) operam dedit, dein profecto in Lusitaniam fra//


(Página 45)

//tre ac Ulissipone questum instituende pingendarum tabellarum ad usum maritimum effigiantium maria et portus et litora, huismodi (sic) maritimos sinus atque insulas dedicit (sic) ab eo, que ibi tum forte is a plurimis acceperat, qui ex regio instituto ibant quotannis ad explorandas inacessas (sic) Ethiopum (sic) terras et Oceani intra Meridien (sic) et occasum remotas plagas.
.......................................................................
Moriens autem Columbus haud oblitus est dulcis patrie (se refiere a un legado testamentario).
Hic fuit viri celeberrimi exitus, qui si grecorum heroum temporibus natus esset, procul dubio in Deorum numerum relatus esset


«Al menos así ha acontecido en nuestros días en que por el maravilloso arrojo del genovés Cristobal Columbi se ha descubierto y agregado al cristianismo un mundo nuevo.

Cristóbal Columbi, nacido en Génova, de humildes ascendientes, ha recorrido en nuestra época, mayor extensión de tierra y de mar que la que los demás mortales en la totalidad de los pasados siglos.

Cosa admirable, pero averiguada y comprobada, no tan sólo por el testimonio de muchos navegantes, sino también por el de las armadas y ejércitos que han ido a las nuevas tierras y de ellas han regresado.
Este en su infancia, no bien había adquirido los primeros elementos de instrucción, cuando ya adolescente se dedicó a la navegación. En seguida habiendo su hermano ido a Lusitania y dedicado
[éste] a ganarse la vida en Lisboa en el oficio de pintar mapas para uso marítime, los cuales reproducián los mares, puertos y costas, aprendió de ese modo [Colón] los senos e islas enseñado por él [el hermano] quien sin duda había tenido noticia de todo aquello de los muchos que cada año, por real disposición, iban a explorar las tierras no holladas de los etíopes y las lejanas rejiones del Océano entre el Sur y el Occidente.
............................................
Al morir, Colón recordó a su amada patria.


Tal fué el éxito de este hombre admirable que si hubiera nacido en los tiempos de los héroes griegos, sin duda habría sido colocado en el número de los Dioses


(...) //

(Página 46)

// (...)

Bartolomé Senarega, canciller de la República de Génova escribió unos De Rebus genuensis conmentaria ab anno MCCCCLXXXXVIII usque ad annum MCCCCCXIIII que se encuentran manuscritos en la Biblioteca Brignole-Sale-Galliera, en Génova, en los que encontró oportunidad para tratar de Colón, habiendo reproducido Berchet la parte pertinente en la Raccolta, pp. 192-194, vol. II, P. III. Fonti. Narrazione Sincrone.
Antes se habían conocido por haberlos publicado Murat//

(Página 47)

//ori, según otra copia, en Rerum italicarum scriptores, t. XXIV, pp. 509-634.


Reddierunt (sic) per id tempus Franciscus Marchesius iureconsultus vir doctissimus et loannes Antonius Grimaldus, ambo viri providi et de sua patria benemeriti oratores nostri, ex Hispania, pace cum illis regibus honestis conditionibus firmata. Li affirmaverunt vera esse que de insulis nuper repertis a Chistophoro Columbo genuensi dicta ferunt...
Christophorus et Bartholomeus Columbi fratres, Genue plebeiis parentibus orti, et lanificio mercede victitarunt...

Sed Bartolomeus minor natu in Lusitania, demum Ulissipone constitit
...»

«Regresaron por ese tiempo Francisco Marchesio, ilustre jurisconsulto, y Juan Antonio Grimaldo, ambos hombres eminentes y Embajadores de su Patria ante los Reyes de Espana, con quienes habían firmado una paz conveniente. Ellos aseguraron como cosa cierta el en cuentro hecho por el genovés Columbo de islas no conocidas.

Los hermanos Cristóbal y Bartolomé Columbi, genoveses de modesta ascendencia y que vivían del comercio de lana.
Bartolomé el menor se dirigió al Portugal y se estableció por fin en Lisboa
.

Senarega fué uno de los más preclaros varones genoveses de su tiempo; Sportono en su Storia letteraria della Liguria (Génova, 1825, III, p. 71) dice que era «uomo grave, pieno de carità verso la patria, sincero senz’ adulazione en senz’ ira, si mostra degno veramente degli onore e de’ carichi a lui adossati dal pubblico», y tal dicho queda confirmado con las delicadas misiones diplomáticas que se le confiaron en 1481, 1486 y 1489 ante el Papa Inocencio VIII; del 1484 al 85 ante el Emperador Federico III; en 1489 y 1494 ante Carlos VIII; en 1499, 1500 y 1505 ante Luis XIII de Francia y el mismo año de 1505 ante el Papa Julio II.
Se unen para dar fe a su dicho la gravedad del escritor, la circunstancia de ser genovés y contemporáneo de Colón, y, aun más, el haber escuchado de labios de los dos embajadores de la República ante la Corte de España, Francisco Marchesio y Juan Antonio Grimaldo, el relate de que era un genovés llamado Cristóbal Colón el descubridor, lo que en realidad convierte en triple este testimonio.
Bendito seas, Senarega, que te has escapado de un latinicidio porque la erudicion de un famoso y alabado historiador (?)//

(Página 48)

//gallego no alcanzó hasta ti! Ocurrencia de escribir Bartholomeus minor natu in Lusitania!... Bien es verdad que vale más quedar ignorado que ser estropeado!»

(...) / /»



Eduardo Albuquerque

sexta-feira, 9 de março de 2007

Cristóvão Colombo - Agostino Giustiniano

Eduardo Albuquerque enviou-nos um excerto dos Anais de Génova de Agostino Giustiniano (1ª ed. 1537, Livro 5, fls. CCXLVIII v.-CCXLIX) de que a seguir se publica o texto integral relativo ao ano de 1493.


Stemma dei Giustiniani (Palazo Giustiniani Romano)

Agostino Giustiniano [1]
Castigatissimi
Annali con la Loro Copiosa Tavola
della Eccelsa & Illustrissima Republi. Di Genoa, da fideli & appovati Scrit
tori, per el Reverêdo Monsignore Agostino Giustiniano Genoese Vescovo di
Nebio accuratamente racolti. Opera certamête molto laudevole, a Stu
diosi assai comoda, & communemente a tutti utilissima. Facêdo per
la varieta delle opere chiaramente conoscere, quanto si deb
ba da tutti riptovare el male, & constantemente pro
curate el bene della sua Republica.
GENOA,
M.D.XXXVII,
Cun gratia i privilegio.
(...)




Relativo ao
Ano de 1493

«(...)
/ fl. CCXLVIII v. /

¶ L'anno di mille quatrocento novãta tre, la citta fu oppressa de uno eccessivo fredo, & (che par cosa incredibile, ne mai piu vista ne udita in queste parti, ne letta ne i nostri annali) il giorno della nativita del nostro Signore, & il giorno sequête il mare si congelo in cerco al mole & a i ponti, di maniera che i barcaroli non ppotevano alargar le lor barchette dalla terra, ne navigare, & al têpo della prima vera la cita fu oppressa da una crudel pestilenza, la qual duro insino alla fine del mese d'agosto, & di coloro quali restotono in la citta ne morirno delle cinq parti le quatro, & a gli infermi & poveri fu ben proveduto, & fu deputato a gli amalati il borgo di S. Georgio [sic] /fl. CCXLIX/ S. Germano [sic], o sia la contrata nominata dell'acqua sola. Et per che si dubitava che fiorentino nô innovassero qualche cosa, si armorovo due gallere. Et il Duca mando trecêto fanti p maggior custodia della citta. Et i questo têpo ritornerono Frâcesco Marchesso dottore, & Gioan, antonio grimaldo ambassatori da i Re di Spagna, co i q^li fecero la pace, & le côditioni di quella furono honorevoli & utili p la Republi. Come si puo vedere in essa pace, la q^le se côserva nel archivio publico. Et questi âbassatori fecero certissima fede & relatione della navigatiôe di Colôbo, q^li si era novamête da lui ritrovata, il q^l Christoforo di pprio nome chiamato fu di parêti plebei, côe che il padre fussi testore di pâni di lana & lui fussi textore di seta, & nô dimêo e asceso in tanta gloria & in tâta dignita quâta ascêdessi mai Genoese alcuno, per che egli e stato l'invêtore della navigatiôe, q^l si fa di Spagna alle indie o sia al môdo novo, & p opera sua la religion Christiana ha acquistato nô solamête una citta, ma un gran numero di provincie, delle quali côtinuamête vanno in Spagna gran richezze, & egli di poveretto si e fatto grâ signore, & e stato principiodella nobilita & grandezza della casa sua, & lasso un figliolo, al quale i primi & principali Signori di Spagna hanno havuto per bona sorte dar per moglie una tlelle lor figliole.Et i Re di Spagna hanno fatto questo Colôbo general capitano & almirante del mare oceano, come era Christoforo suo padre. Et Colôbo nella morte sua fece come bon patriota, p che lasso per testamêto all'ufficio di S. George la decima parte delle sue entrate in perpetuo, ben che l'ufficio predetto (nô so p qual cagione) nô se ha fatto côto di questo legato, ne ha dato opera haverlo. Ma delle cose di Colôbo non dito altro, sia p che Antonio gallo ha scritto la vita sua amplamente, sia anchor p che noi l'abbiamo riferita nel nostro Psalterio, su quel passo, In omnê terrâ exivit sonus eorû. Et in fin di questo anno il Re di Francia Carlo delibero di recuperare il Regno di Napoli, il quale pareva che gli appartenissi p il testamêto della Regina Gioanna, il qual testamêto diede al Re Carlo Eliano calvo Genoese cô speranza di esser ben remunerato, ma nô hebbe remuneratione alcuna, & della movitiva del Re in la citta si parlava variamête, secondo l'inclinationi & le volonta delle psone. Et per questa espeditione il Re Carlo mâdo a Genoa Rinaldo di Marsiglia per intendere di quanto numero di navigli il poteva servire la citta: & Rinaldo fu ricevuto honoratamente, & poi ben instruto se ne ritorno in Francia.

(...)»
[Seguem-se os acontecimentos de 1494]

Eduardo Albuquerque



________________

Critério de edição: O travessão, sinal de abreviatura, por razões operacionais, vai como acento circunflexo.



[1] «Agostino Giustiniani (1470-1536) was born at Genoa, and spent some wild years in Valencia, Spain. Having in 1487 joined the Dominican order, he gave himself with great energy to the study of Greek, Hebrew, Chaldee and Arabic, and in 1514 began the preparation of a polyglot edition of the Bible. As bishop of Nebbio in Corsica, he took part in some of the earlier sittings of the Lateran council (1516-1517), but, in consequence of party complications, withdrew to his diocese, and ultimately to France, where he became a pensioner of François I, and was the first to occupy a chair of Hebrew and Arabic in the University of Paris. After an absence from Corsica for a period of five years, during which he visited England and the Low Countries, and became acquainted with Erasmus and Sir Thomas More, he returned to Nebbio, about 1522, and there remained, with comparatively little intermission, until in 1536, when, while returning from a visit to Genoa, he perished in a storm at sea. He was the possessor of a very fine library, which he bequeathed to the republic of Genoa. Of his projected polyglot only the Psalter was published (Psalterium Hebraeum, Graecum, Arabicum, et Chaldaicum, Genoa, 1516). Besides the Hebrew text, the Septuagint translation, the Chaldee paraphrase, and an Arabic version, it contains the Vulgate translation, a new Latin translation by the editor, a Latin translation of the Chaldee, and a collection of scholia. Giustiniani printed 2,000 copies at his own expense, including fifty in vellum for presentation to the sovereigns of Europe and Asia; but the sale of the work did not encourage him to proceed with the New Testament, which he had also prepared for the press. Besides an edition of the Book of Job, containing the original text, the Vulgate, and a new translation he published a Latin version of More's Nevochim of Maimonides (Director dubitantium aut perplexorum, 1520), and also edited in Latin the Aureus libellus of Aeneas Platonicus, and the Timaeus of Chalcidius. His annals of Genoa (Castigatissimi Annali di Genova) were published posthumously in 1537».